O tym należy pamiętać! Aby skorzystać z IP BOX musisz ponosić ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną działalnością gospodarczą

W dzisiejszym wpisie chcemy Państwu opisać wydaną interpretację w zakresie IP Box i zwrócić uwagę na pewne aspekty, które są bardzo ważne i kluczowe by móc w ogóle skorzystać z preferencji IP Box.

W omawianym przypadku podatnik jest programistą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, która polega na realizowaniu usług badawczo-informatycznych dotyczących projektowania, implementacji oraz wdrażania oprogramowań oraz ich rozwijanie i ulepszanie. Do zakresu jego zadań należy m.in. produkcja oprogramowania, produkcja aplikacji do przetwarzania danych, analiza projektów informatycznych, w tym baz danych.

Działalność podatnika ma charakter twórczy- jest podejmowana w sposób systematyczny (metodyczny, zaplanowany i uporządkowany) w celu zwiększania zasobów wiedzy lub wykorzystywania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.

Podatnik działa w ramach umowy ze współpracującymi firmami, na mocy których przenosi na nie całość autorskich praw majątkowych do programu komputerowego, za co otrzymuje wynagrodzenie. Praca całego zespołu programistów w ramach którego działa podatnik jest na bieżąco planowana, organizowana i koordynowana przez zleceniodawców, którzy ponoszą odpowiedzialność za wykonywanie zleconych zadań. Są one prowadzone pod kierownictwem zleceniodawcy oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym, a wnioskodawca nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Podatnik chciałby skorzystać z preferencyjnej 5% stawki opodatkowania (IP BOX) odnośnie do dochodu z tytułu sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej do oprogramowania.

Organ podatkowy w odpowiedzi na zapytanie wnioskodawcy wydał interpretację indywidualną (sygn. 0111-KDIB1-1.4011.90.2021.2.ŚS), w której zakwestionował możliwość skorzystania przez podatnika
z tej preferencji. Zdaniem organu, świadczone przez wnioskodawcę usługi programistyczne nie są realizowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a więc wytworzony przez wnioskodawcę program komputerowy nie stanowi kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, albowiem jak wskazano powyżej nie został wytworzony przez wnioskodawcę w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.

W uzasadnieniu, Dyrektor KIS powołał się na definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 5a pkt 6 Ustawy o PIT. Stosownie do tego przepisu za działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

–prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły,
z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 Ustawy o PIT.

Jeżeli działalność spełnia tak określone warunki, należy następnie wziąć pod uwagę również negatywne przesłanki definicji wskazane przez ustawodawcę w art. 5b ust. 1 Ustawy o PIT, gdyż – ich łączne spełnienie wyklucza możliwość zaliczenia przychodów z działalności podatnika do źródła przychodów jakim jest działalność gospodarcza.

Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie,
   z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;
2. są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;
3. wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Organ zauważył, że w przypadku wnioskodawcy spełnione są wszystkie z powyższych przesłanek definicji, co oznacza, że czynności wykonywane przez wnioskodawcę nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Nie zmienia tego również fakt, że działalność gospodarcza podatnika zarejestrowana jest w CEIDG, gdyż rejestracja nie oznacza, że wszystkie uzyskane przez wnioskodawcę dochody podlegają uznaniu za zrealizowane w ramach działalności gospodarczej. Tym samym, przychody ze zbycia autorskich praw majątkowych do oprogramowania, będącego efektem świadczenia usług na podstawie zawartej umowy z kontrahentem, nie stanowią przychodów wnioskodawcy z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Przychody te stanowią dla niego przychody z praw majątkowych, do których nie stosuje się preferencyjnej stawki podatkowej w wysokości 5% (IP BOX).

Przedsiębiorcy powinni mieć na uwadze, że ustawodawca sformułował wiele definicji działalności gospodarczej na potrzeby konkretnych ustaw. Stąd tak ważne jest, by przy każdorazowym podejmowaniu się określonych formy aktywności upewnić się, czy na gruncie danej ustawy traktowana jest ona jako działalność gospodarcza. Wyżej przytoczone negatywne przesłanki definicji działalności gospodarczej mogą być problematyczne szczególnie przy rozliczaniu działalności wykonywanej przez podwykonawców.

Aby zminimalizować ryzyko zakwestionowania przez organy wykonywanych przez przedsiębiorcę czynności, warto uregulować newralgiczne kwestie w umowie. W szczególności pamiętać należy, że aby zachować gospodarczy charakter podejmowanych działań, umowa ze zleceniodawcą powinna przewidywać, że:

• Po pierwsze, to na zleceniobiorcy będzie ciążyła odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat i wykonywanie powierzonych czynności.
• Po drugie, zleceniobiorca w ramach wykonywanych czynności nie będzie podporządkowany kontrahentowi. Samodzielny przedsiębiorca nie powinien działać pod kierownictwem (czyli pod bezpośrednim nadzorem) zlecającego oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.
  O istnieniu takiego nadzoru może świadczyć np. regulamin obowiązujący zleceniobiorcę, wyznaczenie przez zleceniodawcę godzin pracy czy też wpływ poleceń zleceniodawcy na sposób wykonywania zlecenia i przebieg pracy.

W treści umowy bezpiecznie jest zastrzec, że podejmowanie decyzji dotyczących sposobu realizacji przedmiotu umowy należały będą do wykonawcy. Przy czym samodzielność w tym zakresie nie musi oznaczać całkowitej dowolności. Aby uniknąć niejasności, warto uzupełnić zapis o obowiązek starannego działania, współdziałania ze zlecającym i lojalności wobec jego interesów. W umowie można wprost zastrzec możliwości wyboru miejsca lub czasu pracy przez zleceniobiorcę lub też określić miejsce i czas wykonania zlecenia, dając jednak pewną swobodę zleceniobiorcy w tym zakresie.

• Po trzecie, warto umownie uregulować również kwestię ryzyka gospodarczego podejmowanych działań, której zleceniobiorca nie może być pozbawiony. Ryzyko gospodarcze związane z działalnością gospodarczą to m.in. ryzyko inwestycyjne, czyli prawdopodobieństwo nieuzyskania przewidywanych wyników ekonomiczno-finansowych związanych
  z podejmowanym przedsięwzięciem. Jest to również konieczność ponoszenia wydatków inwestycyjnych przez zleceniobiorcę czy kwestia zabiegania o nowe zlecenia. Konieczne jest, aby zleceniobiorca partycypował w ponoszeniu tego ryzyka.

Należy jednak podkreślić, że ważne są nie tylko zapisy w umowie, ale również rzeczywisty sposób wykonywania danych czynności. Dlatego określone w umowie zasady współpracy muszą być zgodne
z tym, do czego strony rzeczywiście się zobowiązały. Organy bowiem mogą kontrolować faktyczny charakter wzajemnych relacji pomiędzy samozatrudnionym i zleceniodawcą.

Przedsiębiorca musi mieć na uwadze tak określone kryteria działalności gospodarczej, gdyż nieuznanie przez organ umowy za realizowaną w ramach prowadzonej działalności, niesie za sobą odmienne konsekwencje podatkowe. Należy do nich m.in. brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu, brak możliwości opodatkowania uzyskanych w ramach umowy przychodów stawką liniową 19%, czy też niemożność skorzystania z preferencji IP BOX, co było przedmiotem omówionej na wstępie interpretacji indywidualnej.

Natomiast jeżeli nawiązują Państwo współpracę z podmiotami samozatrudnionymi, również w Państwa przypadku rekomendujemy weryfikację zawartych umów pod kątem spełniania wyżej wymienionych przesłanek prowadzenia działalności gospodarczej. Może się bowiem okazać, że konieczna będzie modyfikacja zasad współpracy z niektórymi kontrahentami. Przeprowadzenie takiej weryfikacji pozwoli na zminimalizowanie ryzyka dla Państwa firmy skutkującego koniecznością realizacji m.in. obowiązków płatnika podatku dochodowego i składek ZUS.

W przypadku wszelkich wątpliwości w zakresie powyżej (weryfikacji umów/możliwości skorzystania z IPB Box) zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Pomożemy Państwu odpowiednio skonstruować umowy a także udzielić wskazówek niezbędnych do prawidłowego i zgodnego ze stanem faktycznym rozliczenia transakcji.