Ukryte zyski wciąż pełne wątpliwości

Rozliczenie podatku w formie tzw. estońskiego CIT staje się coraz bardziej popularne. Brak bieżącego opodatkowania osiąganych przychodów jest atrakcyjną perspektywą dla wielu przedsiębiorców. Szczególnie tych, którzy większość osiąganych zysków reinwestują. Powszechnie uznaje się, że estoński CIT oznacza, że dopóki zysk nie jest wypłacony wspólnikom- nie ma podatku. Niestety kwestia ta nie jest tak prosta, jak mogłaby się wydawać na pierwszy rzut oka. Musimy mieć na uwadze, że nie tylko wypłata dywidendy podlega opodatkowaniu w estońskim CIT. Przepisy przewidują ponadto kilka innego rodzaju przedmiotów opodatkowania. Wśród nich najwięcej wątpliwości wywołują kwestie ukrytych zysków dla wspólników. Konsekwencją uznania danej wypłaty za ukryty zysk jest konieczność opodatkowania tej kwoty stawką 10 proc. lub 20 proc. (w zależności od statusu podatnika). Podatnik, który rozlicza się na zasadach estońskiego CIT-u, powinien zatem poświęcić odrobinę uwagi na zapoznanie się z tą kategorią podlegającego opodatkowaniu dochodu. Przepisy w tej kwestii nie są do końca precyzyjne. Dlatego też istotną rolę pomocniczą pełnią objaśnienia wydane przez Ministerstwo Finansów dotyczące ryczałtu od dochodów spółek. Jak również interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora KIS w konkretnych sprawach podatników.

Czym są ukryte zyski?

Zgodnie z definicją ustawową, przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk. Ich beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio, lub pośrednio z podatnikiem, lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem.

Jak już wspomnieliśmy- definicja ukrytych zysków nie cechuje się prostotą 😉

W uproszczeniu można jednak powiedzieć, że ukryte zyski to świadczenia dokonane na rzecz udziałowca lub podmiotu powiązanego, które w skutkach są podobne do wypłaty dywidendy. Takie świadczenie powstanie m.in. w sytuacji, kiedy podatnik, dokonując czynności prawnej (jednej lub wielu) osiąga taki sam efekt ekonomiczny, jaki osiągnąłby poprzez wypłatę zysku w formie dywidendy.

Jakie cechy musi zatem spełniać świadczenie, aby mogło zostać uznane jako ukryty zysk?

Aby świadczenie uznać, za ukryty zysk powinno charakteryzować się dwiema cechami:

– powinno być wykonane w związku z prawem do udziału w zysku;

– ich beneficjentem (bezpośrednio lub pośrednio) powinien być udziałowiec (akcjonariusz, wspólnik) albo podmiot powiązany.

A zatem w sytuacji, kiedy jakieś świadczenie jest wykonywane na rzecz np. wspólnika lub podmiotu z nim powiązanego (np. żona wspólnika), może być potraktowane jako ukryty zysk. O ile wykonane zostało w związku z prawem do udziału w zysku.

Warto przy tym zauważyć, iż dla kwalifikacji danego świadczenia jako ukrytego zysku nie ma znaczenia, czy podatnik jest sprzedającym, czy kupującym. Jak również, w jakiej formie określone świadczenie zostanie zrealizowane. Oznacza to, że dochód z tytułu ukrytego zysku może powstać przykładowo zarówno wtedy, gdy spółka działa na korzyść powiązanego podmiotu i kupuje świadczenie po zawyżonej cenie. Bądź też sprzedaje posiadane dobra po cenie niższej niż ich koszt nabycia, lub produkcji.

W orzeczeniu z 27 grudnia 2022 roku (sygn. akt I SA/Gl 1122/22) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wskazał, iż dochód z tytułu ukrytego zysku powstaje w wyniku wszelkich świadczeń związanych z funkcjonowaniem podatnika w grupie podmiotów powiązanych. Ich beneficjentem jest wspólnik lub inny podmiot powiązany (bezpośrednio lub pośrednio) z podatnikiem (spółką) lub z jego wspólnikiem. Aby świadczenie uznane było za ukryty zysk, powinno być związane z wywieraniem wpływu na działanie i decyzje spółki będącej podatnikiem ryczałtu. Innymi słowy, świadczenie powinno bezpośrednio lub pośrednio wynikać z uzgodnień pomiędzy podmiotami powiązanymi, niezależnie od ich formy.

Przykłady ukrytych zysków

Jakie przykłady ukrytych zysków możemy spotkać?

Postaraliśmy się je zebrać w praktyczne przykłady. Prosimy jednak zwrócić uwagę, że każdorazowo ocena, czy w danym podmiocie transakcja będzie uznana za ukryty zysk, wymaga odrębnej analizy.

Przykłady ukrytych zysków:

• kwota pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi. W tym, za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;
• świadczenia wykonane na rzecz:

– fundacji prywatnej lub rodzinnej, podmiotu równoważnego takiej fundacji lub przedsiębiorstwa prowadzonego przez taką

fundację albo taki  podmiot, lub na rzecz beneficjentów takiej fundacji, lub takiego podmiotu,

-trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

• nadwyżka wartości rynkowej transakcji określoną zgodnie z art. 11c ponad ustaloną cenę tej transakcji;
• nadwyżka zwróconej kwoty dopłaty, wniesiona do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami, ponad kwotę wniesionej dopłaty. Przy czym jeżeli dopłata została wniesiona w walucie obcej, przeliczenia tej kwoty na złote dokonuje się według średniego kursu waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na dzień odpowiednio zwrócenia dopłaty i faktycznego jej wniesienia;
• wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce;
• równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego;
• darowizny, w tym prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju;
• wydatki na reprezentację;
• dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów;
• odsetki od udziału kapitałowego, wypłacane na rzecz wspólnika przez spółkę;
• zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki;
• świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

Termin płatności podatku od ukrytych zysków

Spółka, która realizuje świadczeni zaklasyfikowane jako ukryty zysk, będzie zobowiązana do zapłacenia podatku w wysokości 10 lub 20 proc. wydatku w terminie do 20 dnia kolejnego miesiąca. Jeśli np. ukryty zysk pojawi się w czerwcu, to zapłata następuje do 20 lipca.

Chcielibyśmy ponadto zaznaczyć, że dochody z tytułu ukrytych zysków pozostają niezależne od wyniku finansowego podatnika osiągniętego w danym roku podatkowym. W praktyce oznacza to, że spółka podlegająca estońskiemu CIT będzie musiała zapłacić ryczałt od tego typu dochodów nawet wówczas, gdy osiągnie stratę.

Stawka podatku od ukrytych zysków

Podatnicy, którzy dopiero rozpoczęli działalność gospodarczą lub mali podatnicy (czyli tacy, których przychody w roku poprzednim nie przekroczyły 2 mln euro) do ukrytych zysków stosują stawkę w wysokości 10 proc. Pozostali podatnicy stosują stawkę 20 proc.

Kwotę wszystkich ukrytych zysków, spółka powinna wykazać po zakończonym roku w deklaracji CIT-8E. Deklarację tę składa się do końca trzeciego miesiąca roku kolejnego. Zatem za rok 2023, deklarację trzeba będzie złożyć do końca marca 2024 roku.

Podsumowując…

Pomimo wielu korzyści, z jakimi może wiązać się opodatkowanie estońskim CIT, rozliczanie się według zasad tego systemu wymaga od podatników dużej uważności. Musimy stale mieć na uwadze, że system ten rządzi się zupełnie innymi regułami niż dotychczas nam znane ogólne reguły opodatkowania CIT, do których jesteśmy przyzwyczajeni. Wchodząc w estoński CIT, podatnik na nowo musi nauczyć się zasad opodatkowania. Poznanie kategorii dochodu, jaką są ukryte zyski, jest ważnym krokiem w tym kierunku.

Jeśli mają Państwo jakieś wątpliwości co do ukrytych zysków, szczególnie w kwestii tego, czy określone świadczenie może zostać uznane za ukryty zysk, serdecznie zachęcamy do skontaktowania się z naszą Kancelarią. Chętnie odpowiemy na wszelkie pytania i udzielimy potrzebnej pomocy.