Instalacje fotowoltaiczne zyskują na popularności zarówno wśród przedsiębiorców, jak i osób prywatnych, dzięki ich potencjałowi do generowania oszczędności oraz promowania ekologicznych źródeł energii. Inwestycje te wiążą się jednak z różnymi aspektami podatkowymi, które warto dokładnie zrozumieć. W niniejszym artykule omówimy ulgi podatkowe, amortyzację i jej stawki, a także zasady opodatkowania przy zakupie komponentów oraz sprzedaży energii słonecznej.

Ulgi podatkowe

Ulga termomodernizacyjna

Najczęściej wykorzystywaną ulga w kontekście instalacji fotowoltaicznych jest ulga termomodernizacyjnej, która pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania w PIT wydatków poniesionych na poprawę efektywności energetycznej domów, w tym na instalacje fotowoltaiczne. Ulga ta jest dostępna dla podatników rozliczających się według skali podatkowej (12% lub 32%), podatkiem liniowym (19%), a także dla tych, którzy płacą ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Warto mieć na uwadze, że kwota odliczenia jest limitowana i nie może przekroczyć 53 tys. zł. 

Ulga inwestycyjna w podatku rolnym

Podatnicy podatku rolnego mogą również skorzystać z ulgi inwestycyjnej, która pozwala na odliczenie kosztów poniesionych na zakup i montaż urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód). 25% nakładów inwestycyjnych na te cele może zostać odliczone od dochodu, co zmniejsza podstawę opodatkowania, a w konsekwencji należny podatek. Ulga ta ma na celu wsparcie inwestycji przedsiębiorstw w nowoczesne technologie i zwiększenie efektywności energetycznej. 

Koszt jest rozliczany na podstawie rachunków lub faktur i można go odliczyć od podatku rolnego przez maksymalnie 15 lat. Aby inwestycja fotowoltaiczna została objęta ulgą, konieczne jest dodatkowo spełnienie określonych wymagań formalnych, z którymi należy zapoznać się bliżej planując skorzystanie z tej preferencji. 

Amortyzacja instalacji fotowoltaicznych

Amortyzacja instalacji fotowoltaicznych zależy od ich klasyfikacji w Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Instalacje te mogą być zasadniczo zaliczone do dwóch grup:

1. Grupa 3, Rodzaj 348 – „Pozostałe turbozespoły i zespoły prądotwórcze”: Maksymalna stawka amortyzacyjna wynosi 7%.

1. Grupa 6, Rodzaj 669 – „Pozostałe urządzenia nieprzemysłowe”: Maksymalna stawka amortyzacyjna wynosi 10%. W opisie dla rodzaju 669 wskazano kolektory słoneczne, które są funkcjonalnie zbliżone do paneli fotowoltaicznych. Na tej podstawie panele mogą być klasyfikowane do tej grupy.

Interpretacja indywidualna z 11 marca 2022 roku (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.26.2022.1.SH) potwierdza, że instalację fotowoltaiczną należy amortyzować jako odrębny środek trwały według stawki 10%, jeśli została zakwalifikowana do grupy 6, rodzaj 669. Przy spełnieniu odpowiednich warunków możliwa jest także jednorazowa amortyzacja pozwalająca na jednorazowe zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów całości ceny nabycia środka trwałego.

Warto także zwrócić uwagę, że w przypadku, gdy panele fotowoltaiczne zostały na stałe wbudowane w konstrukcję budynku, to wydatki poniesione na zakup paneli wraz z montażem mogą stanowić ulepszenie budynku i tym samym powiększać wartość początkową środka trwałego. 

Zasady opodatkowania przy zakupie komponentów

Koszty uzyskania przychodów

Koszty poniesione na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przedsiębiorcy na zasadach ogólnych, a więc przede wszystkim jeśli mają bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Warunek ten będzie spełniony przykładowo, gdy energia pozyskiwana z zainstalowanych paneli fotowoltaicznych będzie wykorzystywana do procesów produkcyjnych firmy. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty te muszą być jednak racjonalnie i gospodarczo uzasadnione.

Stawki VAT

Zakup w ramach działalności gospodarczej instalacji fotowoltaicznych, w tym komponentów, takich jak panele słoneczne, inwertery czy konstrukcje wsporcze, jest opodatkowany stawką VAT w wysokości 23%. W przypadku montażu instalacji na budynku mieszkalnym, w niektórych szczegółowo uregulowanych przypadkach, można zastosować obniżoną stawkę VAT wynoszącą 8%.

Sprzedaż energii słonecznej

Opodatkowanie dochodów

Dochody ze sprzedaży energii słonecznej mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako przychody działalności gospodarczej według wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania.

Trzeba tu jednak zaznaczyć, że powyższe będzie miało zastosowanie tylko jeżeli przychód z wytworzonej energii elektrycznej osiąga podmiot niemający statusu prosumenta w rozumieniu ustawy o odnawialnych źródłach energii. W tym zakresie należy wskazać na treść art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, w myśl którego przepisów ustawy o PIT nie stosuje się do przychodów wynikających z rozliczeń energii wytworzonej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej i prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, o których mowa w art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy o odnawialnych źródłach energii. Nadwyżka energii wytwarzana przez prosumenta nie stanowi zatem przychodu, nie podlega opodatkowaniu, jak również nie podlega wykazaniu w deklaracji podatkowej.

Sprzedaż energii elektrycznej z fotowoltaiki może odbywać się na wiele różnych sposobów. Warto jednak mieć na uwadze przepisy prawne regulujące prowadzenie działalności gospodarczej w tym obszarze, które przewidują pewne ograniczenia w tym zakresie. W szczególności ze względu na fakt, że w przypadku farm fotowoltaicznych, które nastawione są na sprzedaż prądu z fotowoltaiki, konieczne może być uzyskanie koncesji. 

VAT od sprzedaży energii

Sprzedaż energii elektrycznej jest opodatkowana VAT w wysokości 23%. Przedsiębiorcy mogą jednak odliczyć VAT naliczony przy zakupie komponentów do instalacji fotowoltaicznej od VAT należnego z tytułu sprzedaży energii.

Przykład: Firma GHI Sp. z o.o. sprzedaje energię słoneczną wyprodukowaną przez swoją farmę fotowoltaiczną. Przedsiębiorstwo odlicza VAT naliczony przy zakupie paneli fotowoltaicznych od VAT należnego z tytułu sprzedaży energii, dzięki czemu VAT pozostaje neutralny dla przedsiębiorcy. 

Przykłady zastosowania przepisów

1. Farma fotowoltaiczna posiadająca koncesję:
   • Amortyzuje instalację jako odrębny środek trwały według stawki 10%.
   • Odlicza koszty zakupu i montażu instalacji od dochodu.
   • Sprzedaż nadwyżki energii opodatkowuje VAT w wysokości 23%.
2. Osoba fizyczna instalująca panele na dachu domu do własnego użytku (prosument):
   • Korzysta z ulgi termomodernizacyjnej, odliczając wydatki od podstawy opodatkowania.
   • Przychody z rozliczeń nadwyżki energii nie stanowią przychodu podatkowego.

Podsumowanie

Inwestycje w instalacje fotowoltaiczne mogą przynieść znaczące korzyści zarówno ekologiczne, jak i finansowe. Kluczowe jest jednak zrozumienie aspektów prawnych i podatkowych związanych z takimi inwestycjami, w tym ulg podatkowych, amortyzacji oraz zasad opodatkowania przy zakupie komponentów i sprzedaży energii. Przedsiębiorcy i osoby fizyczne powinni dokładnie analizować swoje wydatki i dochody, aby w pełni wykorzystać dostępne korzyści podatkowe.

Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania dotyczące podatkowych aspektów inwestycji w instalacje fotowoltaiczne lub potrzebują wsparcia w zakresie ich wdrożenia, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami. Chętnie udzielimy szczegółowych informacji i pomożemy w optymalizacji podatkowej Państwa inwestycji.