Każdy przedsiębiorca powinien być szpiegiem…
Każdy przedsiębiorca powinien wiedzieć, że w zakres jego obowiązków wchodzą usługi detektywistyczne…
bowiem przed podpisaniem umowy z nowym podmiotem lub dokonaniem transakcji bez umowy każda firma powinna sprawdzić, czy kontrahent jest wpisany do KRS lub CEIDG, faktycznie wykonuje działalność, gdzie wykonuje działalności, jakie posiada zasoby, itd. Podobny zakres sprawdzania dotyczy kontrahentów zagranicznych.
Te czynności detektywistyczne nazywane są przez organy podatkowe należytą starannością ?
Niestety wiele przedsiębiorstw jeszcze o tym nie wie a zapłata za tą niewiedzę może być wysoka…
Istotą problemu w tej sprawie jest brak ustawowej definicji „zachowania należytej staranności” w prawie podatkowym. Z tego powodu, organy podatkowe próbują rozszerzać zakres obowiązków płatnika, pod pojęciem działań, dzięki którym firma „zachowuje należytą staranność”.
Wg najnowszego wyroku (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 stycznia 2020 r. sygn. I SA/Gl 1083/19) w zakresie należytej staranności aby dopełnić obowiązku dochowania należytej staranności przez płatnika nie jest wystarczające sprawdzenie przez niego jedynie oryginalności uzyskanych od podatnika dokumentów.
W omawianej sprawie dotyczącej wypłat dywidend, Spółka podnosiła, że jej należyta staranność o której mowa w art.26 ust.1 ustawy CIT sprowadza się jedynie do uzyskania koniecznych do zastosowania zwolnienia dokumentów i oświadczeń. Wg Spółki w obrębie jej należytej staranności nie mieści się rzeczywista ich weryfikacja, (np w zakresie czy podatnik faktycznie prowadzi taką działalność) bo jak Spółka podnosi, nie jest w stanie tego zrobić z uwagi na brak dostępu do takich informacji a także dlatego ,że byłoby to dla niej zbyt uciążliwe. Dodatkowo Spółka, wskazuje, że kontrola dokumentów i oświadczeń w zakresie ich prawdziwości ze stanem faktycznym należy do obowiązków organów a nie jej.
„Przez dochowanie należytej staranności, o której mowa w art. 26 ust. 1 u.p.d.o.p., należy według Skarżącej rozumieć dbałość o uzyskanie koniecznych do zastosowania zwolnienia dokumentów w oryginałach (w tym certyfikatu rezydencji oraz oświadczenia spółki dominującej), sprawdzenie czy na oświadczeniu podpisały się osoby mające prawo reprezentować spółkę dominującą, weryfikację czy spółka dominująca ma tytuł prawny do odpowiedniej ilości akcji na dzień wypłaty dywidendy, jak również czy utrzymuje własność akcji w sposób nieprzerwany dłuższy niż dwa lata.”
„W ramach należytej staranności, jak twierdzi Skarżąca, nie można natomiast wymagać od płatnika aby dokonywał weryfikacji zakresu i skali prowadzonej przez podatnika działalności, posiadanych przez niego aktywów oraz zatrudnianego personelu. Są to bowiem informacje, których płatnik nie ma możliwości zdobyć, gdyż nie są to informacje ogólnodostępne, a ich zdobycie mogłoby obciążać płatnika ponad miarę. Zatem weryfikacja powyższych warunków może mieć miejsce jedynie w trakcie postępowania podatkowego i powinna być przeprowadzana przez odpowiednie organy podatkowe, a nie przedsiębiorcę.”
Taka interpretacja przepisów niestety została w całości uznana za błędną zarówno przez organ (dyrektor KIS) oraz WSA który przychylił się do stanowiska organu i orzekł, że płatnik jest zobowiązany przy zachowaniu należytej staranności, weryfikować czy odbiorca należności jest z tytułu otrzymania dywidendy podatnikiem oraz, czy prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby dla celów podatkowych. Jednocześnie, samo posiadanie oświadczeń zagranicznego podmiotu nie jest wystarczające, bowiem „staranności” wymaganej od płatnika przez ustawodawcę nie można sprowadzać jedynie do ich uzyskania. Dyrektor KIS wskazał, że do weryfikacji oświadczeń płatnik powinien posłużyć się tzw informacjami branżowymi, medialnymi, etc. Dodatkowo organ wskazał ,że potwierdzeniem dochowania należytej staranności, może być np. dysponowanie raportem sporządzonym przez niezależnego audytora, w zakresie działalności odbiorcy płatności (badanie dokumentów oraz faktycznej substancji biznesowej) a w przypadku podmiotów powiązanych np. uzyskanie dokumentów grupowych wskazujących na przepływy finansowe, a także substancję biznesową oraz rolę poszczególnych podmiotów w strukturze grupy.
Podsumowując, Sąd wskazał, iż płatnik jest zobligowany do dokładnego zweryfikowania oświadczeń podatnika w zakresie ich zgodności z rzeczywistością. Sprawdzenie jedynie autentyczności dokumentów i oświadczeń nie jest wystarczające dla uznania, że płatnik dokonując weryfikacji dopełnił obowiązku dochowania należytej staranności. Obowiązkiem Spółki jest także zbadanie oświadczeń podatnika ze stanem faktycznym a nie tylko ich przedstawienie.
Niestety jest to bardzo niekorzystny wyrok dla przedsiębiorców, gdyż pomimo, iż wyrok dotyczył podatku u źródła to należyta staranność jest także wymagana w związku z odliczeniami podatku VAT jak również coraz częściej przy podatkach dochodowych.
Przedsiębiorcy powinni już pomyśleć o zabezpieczeniu swoich firm i stworzeniu w nich wewnętrznych procedur dotyczących dochowania należytej staranności, aby w razie potrzeby wykazać się przed organami podatkowymi, że w firmie działają procesy weryfikujące kontrahentów.
Oczywiście służymy Państwu pomocą w przygotowaniu takich procedur.
Przy okazji należy się spodziewać wzrostu zapotrzebowania na usługi detektywistyczne ?