Programista współpracujący z software house – kto może skorzystać z IP Box?

Na początku roku wśród programistów zawrzało na wieść o treści Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 2 lutego 2022 r., sygn. akt. I SA/Po 500/21, w którym to Sąd odmówił skorzystania z ulgi IP Box programiście pracującemu w zespole. Pojawiły się głosy, że generalnie praca w zespole wykluczała możliwość skorzystania z IP Box przez indywidualnego programistę.

Chcielibyśmy dokładnie wyjaśnić tę kwestię i uspokoić wszystkich freelancerów, zwłaszcza pracujących dla softwarehouse- wiemy, że jest Was wśród nas sporo. 😊

Przypomnijmy zatem – dla kogo jest ulga IP Box?

Z ulgi IP Box skorzystać mogą podmioty osiągające dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Kwalifikowane prawo własności intelektualnej to prawo własności spełniające łącznie trzy warunki:

1. zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej,
2. należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu w art. 24d ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, są to np. patent, prawo ochronne na wzór użytkowy, ale też autorskie prawo do programu komputerowego,
3. podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczypospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.

Wytwarzający programy komputerowe, którzy osiągają z tego tytułu dochody można opodatkować 5% podatkiem.

Gdzie jest sedno wątpliwości?

Problem sprowadza się do kwestii, co możemy uznać za program komputerowy (tylko stwierdzenie, że przedmiotem sprzedaży/udzielenia licencji jest prawo autorskie do programu komputerowego pozwoli na skorzystanie z IP Box). W polskim porządku prawnym brak jest jednolitej definicji tego terminu. Pojęcie programu komputerowego ze względu na złożoność technologiczną bardzo trudno jest ująć w sztywne ramy legalnej definicji.

Na szczęście z pomocą przychodzą opublikowane 15 lipca 2019 r. Objaśnienia dotyczące stosowania IP Box. Wynika z nich, że pojęcie „program komputerowy” nie powinno być rozumiane wąsko lecz szeroko. W szczególności obejmując interfejs, gdy ten spełnia warunek interoperacyjności programu komputerowego z oprogramowaniem i sprzętem komputerowym. Co musi być ustalone w każdym przypadku oddzielnie na podstawie rzeczywistych ustaleń, a nie tylko formalnych postanowień, na przykład umownych. Holistycznie i funkcjonalnie, program komputerowy obejmuje więc jego funkcjonalne części składowe. Takie jak: kod źródłowy, opis procedur operacyjnych, zestawienie danych w informacjach konwersacyjnych i dialogowych oraz kod wynikowy i interfejs.

Na jakie aspekty powołuje się resort?

Resort powołuje się również na informatyczne rozumienie pojęcia programu komputerowego, którego fundamentem jest samo pojęcie „programu”. Czyli zapisanego przy pomocy wybranego języka programowania algorytmu rozwiązania określonego zadania. Zatem program komputerowy to w szczególności zestaw instrukcji przeznaczonych do wykonywania bezpośrednio lub pośrednio w komputerze czynności w celu osiągnięcia określonego rezultatu. Szczególnie chroniony jest kod źródłowy i kod wynikowy programu komputerowego.

Nie powinniśmy także zapominać o bogatym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W których podkreśla się, że przedmiotem ochrony prawa autorskiego mogą być poszczególne elementy lub nawet krótkie fragmenty (urywki) programu. Jeśli tylko one same spełniać będą wymogi podane w art. 1 ust. 1 Prawa autorskiego, tj. elementy programu jako takiego.A więc instrukcje działania dla komputera lub ich zestawy (wyr. TS z 22.12.2010 r., C-393/09, Bezpećnostni softwarova asociace, ECLI:EU:C:2010:816).

Wynika z tego zatem, że nawet jedna linijka kodu źródłowego może zostać uznana za program komputerowy, podlegający wszelkiej ochronie prawnej. Oznacza to, iż programiści tworzący nawet krótkie fragmenty kodu są twórcami kwalifikowanego prawa własności intelektualnej

Natomiast w doktrynie obecne jest również stanowisko, że do programów komputerowych stosuje się również zasadę wyrażoną w art. 1 ust. 3 Prawa autorskiego. Chronione są także dzieła w postaci nieukończonej, np. wersja pre-alfa, alfa lub beta programu, wydanie testowe lub demonstracyjne (A. Michalak (red.), Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Warszawa 2019 – art. 74).

Jakie wnioski można wysnuć z pzredstawionych stanowisk organów?

Z powyższego można więc wnioskować, że ogromna większość programistów działających na zlecenie większych firm tworzy programy komputerowe. A więc kwalifikowane prawo własności intelektualnej będące przedmiotem ochrony prawa autorskiego, z którego dochód może podlegać preferencyjnemu opodatkowaniu 5% stawką.

Tak uznał np. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2022 r. (sygn.. 0115 KDWT.4011.198.2022.2.MS). Organ przyznał rację, że uzyskany przez programistę wykonującego zlecenia dla software house dochód z tytułu odpłatnego przenoszenia na zleceniodawcę praw autorskich do wytwarzanego, rozwijanego oprogramowani. Które stanowi utwór prawnie chroniony i zostało wytworzone i rozwinięte w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej. Kwalifikuje się do dochodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, o których mowa w art. 30ca ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kompleksowe przedstawienie tego zagadnienia, wymaga także spojrzenia na nie z perspektywy software house- czy te podmioty także mogą skorzystać z IP Box?

Aby odpowiedzieć na to pytanie należy przyjrzeć się zapisom umownym. Jeżeli software house ponosi wydatki na programistów zewnętrznych w ramach umów B2B, w ramach, których zakupuje oprogramowanie. Które później rozwija (czego wynikiem jest nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej) i odsprzedaje, wydatki na nabycie autorskich praw majątkowych będą pomniejszać procent przychodu, który korzysta z preferencyjnego opodatkowania IP Box.

Istotne jest zatem czy programista sprzedaje autorskie prawa majątkowe, tudzież udziela licencji (wtedy to on może skorzystać z IP Box). Zasadniczo nie wyklucza to skorzystania  z preferencyjnego sposobu opodatkowania przez software house. Jednakże wydatki poniesione na zakup kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, czyli autorskiego prawa majątkowego do programu komputerowego, będą  obniżały wskaźnik nexusa. Natomiast w przypadku, gdy nabywane od współpracujących programistów efekty prac nie stanowią kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. A software house nabywa jedynie efekty prac badawczo-rozwojowych wytworzonych przez programistę- nie ma ograniczeń w zastosowaniu IP Box przez software house.

Jakie stanowisko prezentuje w sprawie Sąd?

Przykładem potwierdzenia takiego stanowiska jest m.in. interpretacja indywidualna z dnia 18 sierpnia 2020 r. (sygn.. 0111-KDIB1-3.4010.280.2020.1.IM).  Wnioskodawcą była spółka prowadząca działalność polegającą w głównej mierze na tworzeniu oprogramowania/aplikacji, oraz narzędzi testowych w zakresie rozwiązań informatycznych w postaci całkowicie nowych produktów lub poprzez ulepszanie już obecnych. Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wytwarza, rozwija lub ulepsza autorskie prawo do programu komputerowego. W celu realizacji tworzenia kwalifikowanego IP, spółka współpracuje z wysokiej klasy specjalistami, m.in. programistami. Z nabytych od nich fragmentów kodów źródłowych tworzy kompletny kod źródłowy stanowiący gotowy i samodzielny program komputerowy- kwalifikowane IP. Na jeden program komputerowy spółki składa się kilka lub więcej fragmentów kodów źródłowych nabywanych od specjalistów. Wnioskodawca podkreślił, że jeden fragment kodu źródłowego nie jest jeszcze programem komputerowym i jako taki nie podlega ochronie przewidzianej dla programów komputerowych w art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. A każdorazowo spółka posiada prawa autorskie do rezultatów wytwarzanych przez siebie produktów (projektów w formie programów komputerowych). I ma możliwość dysponowania nimi, w szczególności ich zbywania na rzecz swoich klientów. Organ potwierdził stanowisko wnioskodawcy. W takiej sytuacji, przy spełnieniu pozostałych wymogów przewidzianych dla IP Box, spółka może opodatkować dochody ze zbycia/udzielenia licencji na kwalifikowane IP według preferencyjnej stawki 5%.

Skąd zatem to nieprzychylne rozstrzygnięcie Sądu?

W przywołanym wcześniej wyroku, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie o twierdzenie, iż wytwór pracy wnioskodawcy nie stanowi programu komputerowego. Warto podkreślić, o czym często zapominają podatnicy, że ani organ, ani Sąd, nie prowadzą w postępowaniu interpretacyjnym postępowania dowodowego. Opierają się  na opisie stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę.

W przedmiotowej sprawie błąd pojawił się już na etapie tworzenia wniosku. Wnioskodawca sam stwierdził w stanie faktycznym, że część programu komputerowego, którą tworzy sama w sobie programem komputerowym nie jest. Program komputerowy powstawał dopiero po połączeniu wszystkich elementów stworzonych przez każdego specjalistę pracującego w zespole. Jeżeli więc dany wytwór pracy programisty nie jest programem komputerowym podlegającym ochronie na podstawie odrębnych przepisów. To nie stanowi kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. A tylko dochód z takich praw może być objęty IP Box. W takiej sytuacji zrozumiałym więc jest, że organ i WSA odmówiły możliwości skorzystania przez podatnika z ulgi IP Box.

Podsumowując…

Sam fakt pracy dla software house, ale również w każdej innej formie obejmującej pracę zespołową, nie przekreśla prawa do skorzystania z preferencyjnego opodatkowania IP Box. Jeżeli wynikiem naszej działalności jest program komputerowy, do którego prawa autorskie następnie zbywamy na rzecz firmy programistycznej. To przysługuje wtedy preferencyjne opodatkowanie uzyskanych z tego źródła dochodów. Oczywiście pod warunkiem spełnienia pozostałych wymogów przewidzianych w przepisach o IP Box. Przede wszystkim nie zapominajmy, że aby zapłacić niższy podatek, program komputerowy musi wynikać z działalności badawczo-rozwojowej. A więc nie może odnosić się do rutynowych czynności programistycznych ani prostych aplikacji czy programów napisanych w znanych już językach.

Aby mieć pewność, że  działalność kwalifikuje się do ulgi IP Box, zawsze zalecamy złożenie wniosku o interpretację indywidualną do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Przez to, że procedura jest stosunkowo długa, część freelancerów i firm programistycznych rezygnuje ze składania  takich wniosków. Z naszego doświadczenia wynika jednak, że lepiej uzyskać indywidualną interpretację. Zapewni ona ochronę prawną i pozwala minimalizować ryzyko sporuinterpretacyjnego dotyczącącego użycia ulgi IP Box.

Jednocześnie przypominamy Pańswtu, że….

Jako Kancelaria m.in. specjalizująca się w uldze IP Box i posiadająca w tym zakresie spore doświadczenie chętnie pomożemy Państwu w przygotowaniu wniosku. Pozwoli on uzyskać Państwu pozytywną interpretację potwierdzającą możliwości preferencyjnego opodatkowania 5% stawką dochodów z Państwa działalności. Po otrzymaniu pozytywnej interpretacji przeprowadzimy Państwa również przez cały proces rozliczenia ulgi IP Box (dokumentacja i wyliczenia).

Zachęcamy Państwa do kontaktu z naszą kancelarią. 😊