Ulga IP BOX: Uwaga pułapka – Fiskus żąda interpretacji od podatnika

Jako kancelaria, która przygotowuje dużo zapytań o interpretację w zakresie ulgi IP Box w ostatnich miesiącach zauważamy, że organ wydający interpretacje podatkowe – Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) zaczęła przerzucać na niektórych podatników ciężar dokonania oceny prawnej w zakresie ulgi IP BOX umożliwiającą zastosowanie preferencyjnej, 5%-owej stawki podatku dochodowego.

Podmioty wnioskujące o indywidualną interpretacje z zapytaniem o możliwość stosowania ulgi, otrzymują wezwania do uzupełnienia braków formalnych. KIS wśród dużej liczby pytań zadawanych do zdarzenia przyszłego, domaga się określenia, czy działalność wnioskodawców spełnia znamiona działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38 ustawy o PIT (art. 4a pkt 26 ustawy o CIT). Część wnioskodawców niestety samodzielnie dokonuje oceny, a w przypadkach, gdy podatnicy się na to nie godzą wnioski czasami pozostawiane są bez rozpoznania. Niektóre ze spraw trafiają przed Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA).

Odpowiedź w formie pytań

Ministerstwo Finansów w roku wprowadzenia ulgi IP Box – czyli w roku 2019 samo zachęciło przyszłych beneficjentów tej ulgi do korzystania z instytucji interpretacji podatkowych celem potwierdzenia czym jest w szczególności program komputerowy. Taką rekomendację zawarto w wydanych przez Ministerstwo Finansów wyjaśnieniach.

Wielu wnioskodawców jest jednak zaskoczonych, gdy zamiast odpowiedzi na pytania, KIS nakazuje nie tylko doprecyzować zdarzenie przyszłe (mający się ziścić stan faktyczny), ale ponadto domaga się, żeby podatnik określił czy jego działalność stanowi badania naukowe lub prace rozwojowe z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, a w niektórych przypadkach pyta wprost czy podatnik prowadzi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu ustaw podatkowych.

Dopiero po wyrażeniu stanowiska przez wnioskodawcę, niejako następczo Dyrektor KIS ocenia prawidłowość kwalifikacji prawnej podatnika i rozstrzyga kwestię stosowania ulgi. Niestety w takim przypadku interpretacje nie dają ochrony podatnikom, gdyż KIS wydając daną interpretacje powołuje się stanowisko wnioskodawcy nie odnosząc się do niego i nie interpretując go – uznaje to za stan faktyczny.

Jest wtedy oczywiste, że pytanie na gruncie tak przedstawionego stanu faktycznego, czy wnioskodawca ma prawo zastosować ulgę IP Box, musi spotkać się z pozytywną odpowiedzią ze strony KIS. Nie może być inaczej, bo opis stanu faktycznego nie podlega ocenie.

Sądy po stronie wnioskodawców

Seria wyroków zapadających od marca do września 2021 roku jednoznacznie przyznaje rację podatnikom. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 3 września 2021 r. (sygn. akt I SA/Gl 544/21) Sąd stwierdził, że to, czy w danych okolicznościach sprawy podejmowane czynności mieszczą się w pojęciu działalności badawczo-rozwojowej, czy też nie, należy do organu, który przepis ten będzie stosował (interpretował), a nie do strony, która jedynie wskazuje własne stanowisko i wątpliwości w tej sprawie. Organ nie może przerzucać ciężaru dokonania prawidłowej wykładni tego pojęcia na wnioskodawcę.

Podobne stanowisko zajęły WSA w Krakowie w wyroku z dnia 18 marca 2021 r. (sygn. akt I SA/Kr 178/2) oraz WSA Gliwicach w wyroku z dnia 5 marca 2021 r. (sygn. akt I SA/Gl 24/21)

Mimo to KIS w dalszym ciągu stosuje praktykę przerzucania ciężaru rozstrzygnięcia kluczowych problemów prawno-podatkowych na wnioskodawcę. Jednym ze sposobów na uniknięcie potencjalnych zarzutów jest nieżądanie od podatnika wprost, aby określił czy prowadzi działalność badawczo-rozwojową, a stawianie wymogu „sprecyzowania” czy dana działalność obejmuje badania naukowe, czy prace rozwojowe.

Także takie postępowanie organu zostało uznane przez orzecznictwo za nieprawidłowe. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 15 czerwca 2021 r. (sygn. akt I SA/Bd 314/21) Sąd określił żądanie organu jako w istocie bezpośrednio zmierzające do tego, aby to podatnik zakwalifikował swoją działalność jako badawczo-rozwojową (lub nie). To zaś przeczy funkcjom, jakie ma spełnić instytucja interpretacji indywidualnych. Przy szczegółowym opisie działalności wnioskodawcy takie żądanie organu pod postacią żądania uzupełnienia opisu stanowi w istocie żądanie dokonania oceny prawnej. Wykazanie przez podatnika, że wykonuje on badania naukowe albo że prowadzi prace rozwojowe w istocie oznacza udzielenie odpowiedzi na pytanie będące przedmiotem interpretacji i stanowiące wątpliwość wnioskodawcy.

Sąd wyraził powyższy pogląd, mimo iż organ podkreślał, że wbrew twierdzeniu wnioskodawcy bynajmniej nie wymagał od niego dokonania samodzielnej oceny czy działalność, opisana we wniosku o interpretację indywidualną, jest działalnością badawczo-rozwojową, lecz tylko oczekiwał sprecyzowania, czy obejmuje ona badania naukowe lub prace rozwojowe. Tego rodzaju sprecyzowanie jest bowiem tożsame z kwalifikacją prawną.

Co zatem powinno być zawarte we wniosku o interpretację?

Sądy stwierdziły, że wystarczającym jest, aby we wniosku opisać dokładnie, na czym polega działalność wnioskodawcy, identyfikując ją przez pryzmat faktycznie podejmowanych działań i czynności w kontekście definicji działalności badawczo-rozwojowej. Organ zaś nie może żądać, aby to sam wnioskodawca przesądził kwestię, którą zawiera jego pytanie, a ewentualnie tylko domagać się sprecyzowania danych faktycznych dotyczących prowadzonej przez wnioskodawcę działalności. Pozostawienie wniosku bez rozpoznania byłoby dopuszczalne tylko w przypadku, jeśli nie przedstawiono by wystarczających danych do oceny prawnej. W innym wypadku organ ma obowiązek udzielić odpowiedzi na przedstawioną wątpliwość.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że dzięki temu artykułowi uświadomiliśmy Państwu jak istotny jest odpowiednio napisany wniosek o interpretację. Bardzo istotne jest też odpowiednie zachowanie się wnioskodawcy w momencie otrzymania zapytań ze strony KIS, które będą wymuszały na wnioskodawcy potwierdzenie/odpowiedź samemu sobie na pytanie czy prowadzona działalność jest działalnością badawczo-rozwojową. Należy także liczyć się z dłuższym postepowaniem w tym zakresie i nie rezygnować w przypadku otrzymania informacji o braku rozstrzygnięcia sprawy – wszystkie wyroki WSA wskazują, że wnioskodawcy mają rację.

Jako kancelaria, która zajmuje się przygotowywaniem przedsiębiorców do rozliczania ulgi IP Box możemy Państwa wspomóc w przygotowaniu wniosków o interpretację a także przygotować wymaganą ewidencję i wyliczyć wskaźnik nexus.

Zachęcamy do kontaktu z nami.